تشخیص نوع غار در گنج یابی ها
تشخیص نوع غار در گنج یابی : از آنجایی که یکی از مشکلات گنج یابان اشتباه در نظر گرفتن غارهای دست ساز
با غارهای طبیعی است برای تشخیص نوع غار در گنج یابی در این مقاله همراه ما باشید.
عوامل مختلفی باعث پیدایش و شکل گیری غارها می شوند. این عوامل می توانند
فرایندهای شیمیایی، فرسایش آب، نیروهای زمین ساختی (تکتونیکی)،
میکروارگانیسمها، فشار، تاثیرات اتمسفری، حفاریهای انسان و … باشند.
تشخیص نوع غار در گنج یابی و دفینه یابی
غارها را می توان از جنبه های گوناگونی دسته بندی کرد، که در ذیل به اجمال به آنها می پردازیم:
۱- از نظر جنس سنگهای محیطی:
غارهای آهکی (سنگ آهک، دولومیت، ماربل)
غارهای گچی
غارهای گدازه ای (ماگمایی)
۲- از نظر ریخت شناسی (مورفولوژی) و ساختار هندسی:
غارهای افقی که شامل تونلهای افقی نزدیک به هم هستند.
غارهای شکافی که شامل تنها یک شکاف در سنگ یا صخره هستند.
غارهای عمودی که شامل چاه یا چاههایی هستند که با هم مرتبط هستند و فاصله نزدیکی به هم دارند.
سیستمهای غاری که بخاطر بزرگی ویژگیهای مختلفی را با هم دارا هستند.
تفکیک غارهای افقی و عمودی صرفا برای غارهای کوچک است – غار در گنج یابی –
که در آنها یک تونل و یا یک چاه وجود دارد در اکثر غارها،
بخاطر فضای بزرگ و تعدد تونلها و چاهها، سیستم غاری وجود دارد.
۳- از نظر زمان پیدایش:
غار های اولیه که در فضای بین سنگها و صخره ها (در زمان شکل گیری آنها) بوجود می آیند
مانند تونلهای گدازه ای یا غارهای توفا (Tufa)توفا :سنگهای رسوبی هستند که از
رسوب لايه های نازک کربنات کلسيم يا به مقدار کمتر سيليس در اطراف
چشمه های آب شور و يا به صورت پوششی
در اطراف استالاکتيت ها يا استالاگميت ها تشکيل می شوند.
غارهای ثانویه که بعد از پیدایش سنگها و صخره ها و در اثر عوامل غارزا بوجود می آیند،
اکثر غارهای جهان جزو غارهای ثانویه محسوب می شوند.
غارهای رده سوم که بر اثر متلاشی شدن غارهای دیگر بوجود می آیند.
۴- از نظر عمر سنگ:
این دسته بندی برای غارهای آهکی بکار می رود، آهک، سنگی رسوبی است
و یکی از مشخصه های اصلی آن، زمان پیدایش می باشد.
آهکهای جدید (اخیر) یا توفا که در سراسر جهان یافت می شوند.
آهکهای ژوراسیک
آهکهای دونین (Devonian)
ژوراسیک یکی از دوره ها در دوران دوم زمین شناسی است،
طول دوره ژوراسیک ۶۰ میلیون سال است.دونین یکی از دوره ها در دوران اول زمین شناسی است،
دوره دونین از ۴۰۸ تا ۳۶۰ میلیون سال پیش به طول انجامیده است.
۵- از نظر روش شکل گیری:
که در بخش غار های طبیعی به آن پرداخته شده است.
در اکثر منابع و مراجع داخلی، دسته بندی خاصی صورت گرفته است، که در این قسمت به آن می پردازیم، در این دسته بندی غارها به دو گروه زیر تقسیم می شوند:
۱- غارهای طبیعی
۲- غارهای دستکنده (دست کن، مصنوعی)
غار در گنج یابی – البته شاید بتوان گروه سومی هم در نظر گرفت و آن گروه غارهای طبیعی-دستکنده (مانند غار کرفتو) می باشد. این نوع غارها معمولا منشاء طبیعی دارند که بعدها توسط بشر و برای مقاصد گوناگون حفاری و حجاری شده اند، ولی با توجه به اینکه می توان این نوع غارها را از زاویه غارهای طبیعی و دست کنده به تفکیک بررسی کرد از ذکر تفصیلی آنها صرفنظر می کنیم.۱- غارهای طبیعی:
۱-۱- غارهای انحلالی:
این نوع غار ها در مناطقی که جنس آنها قابل حل شدن است، زایش می یابند. جنس این مناطق می تواند سنگ آهک، سنگ گچ، دولومیت، نمک، ماربل و … باشد. نحوه پیدایش این نوع از غارهای طبیعی را می توان به مراحل زیر تفکیک کرد:
ترکیب آبهای سطحی و باران با موادی در سطح یا درون زمین (کانیها یا گازها)
پدید آمدن ترکیبات حلال (معمولا اسیدهای ضعیف)
رسوخ و نفوذ ترکیبات حلال به درون زمین
تهی شدن فضاهای خاصی در داخل زمین (معمولا فضاهای خالی قبلی یا مناطق مستعد انحلال)
رسوب گذاری ترکیبات حلال و زایش غار سنگها و اشکال مختلف
۱-۵- غارهای فرسایشی:
عامل فرسایش نقش مهمی در شکل گیری و ایجاد این نوع از غارها دارد، عامل فرساینده می تواند جریان آب یا باد باشد. غارهایی که عامل باد در فرسایش آنها تاثیر داشته است به غارهای بادی معروف هستند.
معمولا نقاط سست و ضعیف بیشتر فرسایش می یابند.۱-۶- غارهای یخی و یخچالی:
ذوب شدن یخ، جریان آب و حرکت تدریجی توده های یخی در مناطق یخچالی باعث بوجود آمدن فضاهایی خالی در میان یخچال می شود که به آنها غارهای یخچالی گفته می شود، یکی از ویژگیهای این نوع غار، تغییر تدریجی شکل غار و ابعاد آنها است.
غارهای یخی: هر فضای غار شکل که توده های یخ دائمی داشته باشد، غار یخی نامیده می شود، از اینرو، غارهای یخچالی را نیز می توان غار یخی دانست.
غار یخ در منطقه دنا را می توان بعنوان نمونه ای از غارهای یخچالی در ایران نام برد.
۲- غارهای دستکنده (دست کن، مصنوعی):
این دسته از غارها، بوسیله حجاری بشر بوجود آمده اند که معمولا بخاطر ساخت محل سکونت، پناهگاه، دژ نظامی و دفاعی، نیایشگاه، معدن و … ساخته شده اند، غارهای دستکنده یا در محل غارهای طبیعی و با تغییراتی جهت رسیدن به اهداف مورد نظر یا بطور کلی در زیر سطح زمین و یا در صخره ها و کوه ها بوجود آمده اند. غار در گنج یابی – در ایران، غارهای دستکنده متعددی وجود دارد که از آن میان می توان به غارهای نیاسر، قلعه جوق، اصله، چله خانه و … اشاره کرد.
غارهای مصنوعی
غارهایی هستند که توسط انسان بصورت حفره هایی در دل صخره ها بوجود آمده اند و معمولا
هدف اصلی از ساخت آنها عبارت است از :
۱- زندگی انسانها
۲- استفاده نظامی
۳- عبادتگاه
۴- معادن
نکته ای که لازم است به آن اشاره کنیم، آنستکه لزوما یک غار فقط با یک فرآیند بوجود
نمی آید و گاه عوامل متعددی در پیدایش و شکل گیری غار موثرند.
رنگ رسوبات آهکی
در صورتی که آب اسید دار هنگام عبور از لایه های آهکی با رگه هایی از فلزات
و مواد معدنی دیگر برخورد کند مقداری از آن مواد را حل کرده و به همراه
خود می برد و در هنگام رسوب گذاری بسته به
جنس مواد و املاح حل شده به رنگهای جدیدی دیده می شود .مانند:
رسوب آهک : سفید شیری
رسوب گوگرد: زرد
رسوب آهن: سیاه
رسوب مس: سبز زنگاری
رسوب گل رس: قرمز
رسوب زغال سنگ: سیاه
رسوب جیوه: نارنجی مایل به قرمز
برای مشاوره رایگان در مورد آثار و علائم گنج و دفینه یابی خرید گنج یاب
با کارشناسان شر کت پویان فلزیاب در تماس باشید
۰۹۱۹۸۱۶۶۵۹۳
۰۹۳۵۶۸۰۵۴۵۴